Wooninitiatief De Witte Wolf is al 7 jaar bij elkaar om de gevangenis aan het Wolvenplein te herontwikkelen tot iets moois voor de stad. De Witte Wolf bestaat uit een groep gemotiveerde bewoners van de stad die Wolvenburg willen transformeren naar een inclusieve buurt. Wilma Duitscher, voorzitter van het initiatief vertelt erover in een eerder gegeven interview voor de AMuse juni 2019.
Op bolwerk Wolvenburg, een van de mooiste locaties van Utrecht, staat de gevangenis Wolvenplein. Meer dan honderdvijftig jaar heeft het pand dienst gedaan als gevangenis en huis van bewaring. In juni 2014 vertrokken de laatste gevangenen. Sindsdien is de stad in afwachting van een nieuwe bestemming. Om tot een visie te komen hebben de gemeente en de eigenaar, het Rijksvastgoedbedrijf kennisgenomen van de ideeën van een klankbordgroep met daarin een aantal omwonenden. Maar andere bewoners willen meer dan alleen meedenken: ze willen er wonen. Maar hoe pak je dat aan?
De Witte Wolf
‘In het begin wisten we niet waar we aan begonnen,’ vertelt Wilma Duitscher, voorzitter van bewonersvereniging De Witte Wolf. ‘Al heel snel kom je erachter dat als je zoiets wilt, je het gehele pand met alle opstallen moet kopen. En we kunnen nooit van alles woningen maken, al is het maar omdat het een heel complex is en zowel een monument als een gevangenis. Bovendien hebben we daarvoor als burgers de middelen niet en worden er strenge ervaringseisen gesteld aan de koper in de tender. Daarom zijn we in onze eigen omgeving mensen gaan zoeken die ons konden helpen. Zo vonden we al snel een architect met wie we de potentiële functies van dit gebouw probeerden te lezen en te vertalen naar geschikte partners. Daarvoor hadden we al onze ambities op een rijtje gezet – zo willen we ook sociale huurwoningen bouwen en verduurzamen – en deze vastgelegd in een manifest. Dat was de basis voor alles.’
Partners zoeken
Het collectief zocht partners die hetzelfde gevoel hadden over de potentie van dit mooie stukje Utrecht, vertelt Wilma Duitscher: ‘Je merkt al snel of een partij dienend is aan het gebouw of direct bezig met hun eigen belang.’
Want zo veel vierkante meters komen er in de binnenstad niet vaak vrij, dus is dit een uitgelezen kans voor investeerders en ontwikkelaars om hier woningen voor een select publiek te bouwen, zegt Duitscher, ‘maar dat wilden we niet. We willen het terrein juist open stellen door er een combinatie van wonen, werken, groen en cultuur van te maken. Dit is een prachtkans om echt iets moois neer te zetten voor de stad. Het mag dan een gevangenis geweest zijn, we willen niet zoiets als een gated community.’
Op zoek naar een partij om de initiatiefnemers professioneel te ondersteunen, kwamen de initiatiefnemers uit bij AM. Er was meteen een klik, zegt Hugo Nijhof van AM: ‘Van de professionaliteit waarmee De Witte Wolf zelf te werk gaat ben ik overigens zwaar onder de indruk. Hun drive vind ik aansprekend en stimulerend.’
Consortium
Inmiddels heeft zich de volgende coalitie gevormd, bestaande uit AM, de Stadstuin, woningcorporatie Mitros, Star Lodge hotels en uiteraard De Witte Wolf zelf, die als particulier opdrachtgever appartementen voor middeninkomens wil realiseren. ‘Dit is een nieuw soort samenwerking: een projectontwikkeling vanuit een bewonersinitiatief,’ beseft Wilma Duitscher, ‘het zijn verschillende groepen die hun eigen taak uitvoeren en hun eigen verantwoordelijkheid nemen, maar met dezelfde drive: een grote liefde voor de locatie. We hebben er alle vertrouwen in.’